Werk vinden dat bij je past kan een levenslange zoektocht zijn voor sommige mensen. Anderen weten voordat ze 10 jaar zijn al wat ze willen worden – en worden dat ook. Twee uitersten.
De meeste mensen zitten er tussenin. Als in een normaalverdeling.
Aan de andere kant staan de werkgevers, die risico’s willen minimaliseren, kwaliteitsprogramma’s invoeren, standaardiseren, normeren en een context creëren, die ervoor zorgen dat wat bedacht is, ook gerealiseerd wordt.
Zo is een test die nauwkeurig kan voorspellen hoe iemand gaat functioneren in een bepaalde positie, een geweldig instrument dat zorgt voor optimalisatie van het succes van de onderneming. Reuze handig.
Het punt is alleen dat de voorspellende waarde van testen nooit 100% is. Een arbeidsproef van drie maanden blijkt nog het dichts in de buurt te komen. Dan nog zit je maar op zo’n 80% voorspelbaarheid van iemands functioneren in de toekomst.
MBTI test-systeem
Dat brengt mij bij MBTI, als test-systeem. Er is de laatste tijd nogal wat negativiteit gaande over het gebruik van de MBTI test. De test bestaat uit stellingen. Als je de test maakt, word je gedwongen om te kiezen tussen stelling A of stelling B. Met die stellingen worden 4 dimensies “bevraagd”. De uitkomst wordt getoond in een persoonlijkheidstypologie zoals het ESTJ-type en het INFP-type er twee zijn. In totaal zijn er 16 uitkomsten mogelijk. Details kun je hier vinden, mocht je die willen.
Ik wil het hier over iets groters hebben.
Er is namelijk iets tegenstrijdigs gaande. Aan de ene kant treft het MBTI test-systeem veel kritiek. Terecht, want het kent geen wetenschappelijke basis. Betrouwbaarheid en validiteit zijn laag. De voorspellende waarde van het MBTI test-systeem is daarmee ook laag. En toch is dit MBTI test-systeem één van de meest, zo niet, het meest gebruikte test-systeem in de wereld.
Als zoveel mensen er waarde aan hechten, wat is er dan aan de hand?
1.
Het lijkt erop dat de perceptie van het MBTI test-systeem goed wordt gemanaged. De typologieën zijn ruim beschreven, waardoor veel mensen zich in de uitkomst herkennen. Het is daarmee niet specifiek. Wetenschappelijk ga je dan nat, maar mensen herkennen zich er wel in. Mensen vinden het ondanks de algemeenheid van de typebeschrijving, prettig als zij zich herkennen in een beschrijving die in hoge mate overeenkomt met hoe zij zichzelf zien.
2.
Coaches en trainers werken graag met de MBTI typologieën, omdat het ze een houvast geeft om mee te werken. Werken met het MBTI test-systeem is vrij eenvoudig als je het “plat” toepast (zonder verdere interpretatie, eendimensionaal) . Als de coachee of deelnemer zich immers herkent in de typologie, dan is er een soort startpunt bereikt. Er is duidelijkheid, ook al kan dat een schijnduidelijkheid zijn. Er is een basis waarop men samen kan beginnen om de toekomst aan te vliegen. Daar waar bewust wording ligt. En dat is een mooi begin.
MBTI geeft dus een kader, een vertrekpunt, waar vandaan gewerkt kan worden.
Over het algemeen is het zo dat mensen die de MBTI test doen, zich goed voelen bij de uitkomst, de type-omschrijving. Het succes van het traject daarna hangt vooral af van degene die de interpretaties doet van de typologieën. De assessor (coach, trainer, psycholoog) dus.
Het brengt resultaat.
Ik ga je hier een aantal zaken vertellen die maar weinig mensen weten, laat staan vertellen. Of ze weten het niet, of ze hebben liever niet dat het de wereld in gaat.
MBTI zie ik als een goed placebo. Het doet z’n werk. Er is wel één voorwaarde. Die voorwaarde is dat de testafname en de interpretatie van de tests door een goede assessor moet gebeuren. Iemand die inzicht heeft in de mechanismen van de MBTI-test, zoals Jung die ooit zag en optekende. Die inzichten zijn van alle tijden en zitten in ons allemaal. In meerdere en mindere mate. Daar zit waarde in.
Laten we eens kijken naar een voorbeeld. De polariteit Extrovert – Introvert is één van de vier dichotomieën die zo kenmerkend is voor MBTI. Als je een mbti-test maakt, dan ben je of introvert of extravert. Dat kan natuurlijk niet zo zwart-wit zijn. Als mens ben je meer extravert dan introvert en andersom. Meestal hangt zoiets af van de situatie waarin je zit.
Als je erg enthousiast bent over iets, ben je meestal meer Extravert. Ben je moe en misschien een beetje down, of als je net nieuw bent in een groep en je de “kat uit de boom” kijkt, dan krijg je zeer waarschijnlijk een meer introvert profiel.
Dus, op het moment dat je de test maakt en je krijgt een stelling voorgelegd, dan is het maar net aan welke situatie je denkt en welk antwoord er dan bij hoort.
Dit maakt de mbti-test zo onbetrouwbaar. Maar het geeft een goede gebruiker van de test ook een geweldig middel in handen om naar de gedachtegangen van de persoon te vragen. In werksituaties bijvoorbeeld. Mijn specialiteit.
Dat betekent dat iemand in situatie A kan handelen als een ENFJ’er maar in situatie B dat doet als een ISTP’er. In theorie kan dat. In de praktijk zal dat niet zo extreem gebeuren als in dit voorbeeld. Het gaat om de gedachtegang.
Nu komt het meest boeiende van mijn verhaal. Het voorkeurstype bij MBTI, is het type dat meestal wordt toegepast in situaties. Daarom herkent men zich er ook zo goed in. Het staat dichtbij. Maar.. er kunnen meerdere voorkeurstypen dan 1 zijn, meestal zijn het er drie of vier. MBTI is een krachtig instrument, je kunt het heel mooi inzetten voor een bewustwordingsproces. Als het daarvoor wordt ingezet, dan sta ik achter het gebruik van MBTI. Anders niet. Voor selectie en beoordeling van personeel, beoordelen van talent en competenties, zou ik MBTI niet gebruiken. Je kunt de uitkomsten hooguit naast andere testen leggen.
MBTI zorgt ervoor dat mensen in gesprek treden met zichzelf en elkaar. Situaties worden ineens vanuit verschillende standpunten bekeken. Dat is pure winst. Mensen maken over het algemeen betere beslissingen door dit soort inzichten. Dat is de waarde van bewustwording. Het zet je leven in een nieuw perspectief. Dat geeft hoop. Een krachtig mechanisme om verandering te creëren. En dat is precies wat JIJ zo nodig hebt.
Het was mij weer een genoegen.
Met succesvolle baanveranderingsgroet!
Erik
P.S. Doe hier de MBTI test
