Solliciteren is, om te beginnen, best wel een gek woord. Het woord “baan” of “werk” komt er als betekenis helemaal niet in voor. Solliciteren is ontleend aan het Franse woord solliciter wat vragen of verzoeken betekent. En nog verder terug uit het latijn: sollicitare [in heftige beweging brengen, prikkelen, ophitsen, aanzetten tot]. Zo is de waarde van taal ook hier weer prachtig zichtbaar.
Solliciteren heeft dus een vragend karakter, met daarnaast een prikkelende beweging. Het populaire begrip personal branding past dan goed. Nog beter past persoonlijke marketing, de Nederlandse vertaling daarvan. En dat is precies wat solliciteren is. Persoonlijke marketing. Ook dat begrip vraagt weer om duidelijkheid, want wat is marketing? Ik wil het hier zo zeggen: Goede marketing maakt verkopen overbodig. Met goede marketing creëer je een behoefte, waardoor mensen een product of dienst willen hebben, zonder dat de verkoopvraag gesteld hoeft te worden. Men wil het. De prijs is dan al ondergeschikt aan de behoefte, men wil het -koste wat het kost- hebben. Liefst meteen.
Misschien heb je inmiddels al een idee over jezelf en het begrip persoonlijke marketing gevormd.
Een interessante les
Stel, jij bent iemand met al jarenlange werkervaring en je hebt je groei goed laten zien. Doordat je van baan verandert, dien je dat arbeidsverleden te bewijzen. Je moet gaan bewijzen dat jij je werk goed hebt gedaan. En je moet als persoon ook nog eens leuk en passend gevonden worden voor een nieuwe positie. Maar wacht eens even, je bent als mens toch uniek en van oorsprong goed genoeg? Dat is zo ongeveer de tegendraadse onderstroom die je kunt ervaren als je gaat solliciteren.
Nu is het een feit, dat mensen die hun persoonlijke waarden, drijfveren, eigenschappen en vooral competenties goed kunnen overbrengen, in de regel veel sneller een nieuwe baan hebben dan mensen die daar wat meer moeite mee hebben. En daar ligt een interessante les. Het is het bewust zijn van jouw kwaliteiten en hoe je dat over brengt, zonder te overdrijven. Gewoon zoals je bent. Goed genoeg, vanuit een goed in je vel zitten – gevoel.
Dat is voor veel mensen lastig. Je hebt dat immers nooit hoeven doen. Solliciteren. Alles ging zoals het ging en dat wat je deed, heb je altijd zo goed mogelijk gedaan, naar eer en geweten -en- naar beste kunnen. In functionering- en beoordelingsgesprekken is dat ook keurig vastgelegd.
Stom
En nu zit je in een fase dat je moet gaan vertellen hoe goed je bent en welke waarde jij vertegenwoordigt voor werkgevers. Dat is toch maf man? Verantwoording af moeten leggen over hetgeen je hiervoor allemaal hebt gedaan, waar je goed voor werd betaald en nu moet je ook nog gaan uitleggen waarom je dat hebt gedaan en waarom dat goed genoeg was en is. Dat is stom.
Weet je, dat klopt helemaal. Daar word je toe gedwongen als je gaat solliciteren. Het stomme hieraan is, is dat zaken voor jou zo vanzelfsprekend zijn, maar dat anderen het tot in den treuruh bewezen willen zien. En ja, dat is ergens heel erg stom. Het voelt zo onlogisch en het lijkt ook nog eens alsof het veel onnodig gedoe met zich mee brengt. Je hebt het immers altijd zo gedaan en dat ging hartstikke goed.
Best stom eigenlijk, maar wel de realiteit. Ik verwacht overigens niet dat deze realiteit snel zal veranderen.
Als jij je hierin herkent of in een deel van mijn verhaal hier, dan dien je goed te beseffen dat je allerlei persoonlijk ontwikkelwerk te doen hebt, alvorens je naar buiten treedt. Je hebt naast je doel een strategie nodig die je dient te vertalen naar een actieplan. Hierdoor word je uitgenodigd en ga je sollicitatiegesprekken voeren. Het zijn nu eenmaal de wetmatigheden van het sollicitatieproces waar je niet omheen kunt. Tja, en dat is nu eenmaal wat het is.
Een essentiële vraag die jij jezelf dient te stellen is: Hoe ga jij bewijzen dat je het probleem van de werkgever oplost? Je krijgt dan automatisch te maken met het begrip geloofwaardigheid. Alweer stom. Want dan moet ik dus gaan overtuigen? Ja. Dat moet je dan inderdaad gaan doen ja – want alleen als de werkgever jou gelooft, dan maak je een goede kans op die baan. Anders niet.
Waarheid
Wat ook zo stom is, is dat maar weinig recruiters en selecteurs jou de waarheid vertellen over een afwijzing. Het argument waar selecteurs graag gebruik van maken is de zin “andere kandidaten sluiten beter aan op het functieprofiel”. Het confronterende hieraan voor jou is, dat het vaak waar is, vanuit het oogpunt van de recruiter/selecteur. De vraag is alleen, of die andere kandidaten ook daadwerkelijk beter zijn in het oplossen van de problemen waar de werkgever zich voor gesteld ziet. Dat hoeft natuurlijk niet. Niemand weet dat zeker. Jij kent waarschijnlijk ook wel een verhaal, waarbij het op papier zeker is dat iemand of een team gaat winnen, maar dat dit in de praktijk nog wel eens verrassend anders kan gaan. Zie de wonderbaarlijke prestaties in de sport. Maar ja, wat koop je ervoor?
Er zijn twee conclusies als solliciteren niet lukt: Jouw persoonlijke marketing is niet voldoende of je bent inderdaad niet voldoende gekwalificeerd voor de gewenste functie. Een combinatie kan in sommige gevallen ook nog. Meestal is het één van de twee hiervoor genoemde. In het sollicitatieproces gaat het de werkgever om risico uitsluiting. Deze aanpak voelt als onmenselijk en onpersoonlijk. Weet dat veel werkgevers niet beter weten of niet anders kunnen. Het is voor hun de enige manier. Als je dat werkelijk beseft, dan weet je wat jouw te doen staat.
Laat weten wat jou aangreep in mijn verhaal en plaats dat in het commentarenveld hieronder. Of stuur mij een e-mail met jouw vraag.
Op jouw sollicitatiesucces!
Erik Hofstra
