Ja, wanneer is dat en wat heeft dat met baanverandering te maken?
Nou, alles! …en hier mijn antwoord op het eerste deel van die vraag, de voorwaarden van emotioneel volwassen zijn:
I – je beheerst de kunst van het luisteren,
II – je weet duidelijk te communiceren (de essentie in heldere taal overbrengen zodat deze begrepen wordt, inclusief afstemming),
III – je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen gevoel, je ziet je eigen fouten en kunt deze benoemen.
Zo, die staan alvast. Ben je het met mij eens dat elke afzonderlijke voorwaarde al z’n uitdagingen heeft? Dat geeft te denken over het compleet toe kunnen passen van alle drie de voorwaarden tezamen, vind je ook niet?
Wat betekent het nu als je emotioneel volwassen bent…?
Het komt hierop neer: Je bent in staat om in elke situatie jouw boodschap helder te vertellen en jouw emoties te tonen zonder druk te leggen op de relatie of een schuldgevoel af te geven. Idealiter zou de ander dan alleen nog maar “dank je wel” hoeven te zeggen – of iets in die richting.
Het is een uitzonderlijke gave (waarover zo meer), emotioneel volwassen zijn, die we niet zoveel meemaken. Maar als we het meemaken, dan staan we bijna met onze mond vol tanden. Zo iemand dwingt meteen respect af. Ook al krijg je de wind van voren, je accepteert ‘t. Het is wat in trainingen bedoeld wordt met effectief communiceren, of liever; effectief beïnvloeden. Alle goede assertiviteitstrainingen zijn hier overigens op gebaseerd.
Ik wil er niet te moralistisch over doen, maar ontwikkeling van emotionele volwassenheid zou verplichte stof moeten zijn. Het is één van die zaken die helaas niet standaard is ingebed in onze cultuur. We rommelen eigenlijk maar wat aan, terwijl het een essentieel onderdeel voor ons levensgeluk is. Naast de universele waarde “geluk”, heeft ’t te maken met liefde en respect, twee andere universele waarden voor de mens.
Hoe doe ik dat?
Nou, ik zet elke dag weer mijn beste beentje voor en dat levert prachtige resultaten op. Gaat ook wel eens fout hoor. Geeft niet, je kunt jezelf heel gemakkelijk herstellen als je toch de mist in gaat. Even met de billen bloot, verantwoordelijk nemen voor de volle 100% en dan kun je weer verder. Heerlijk! ..maar niet eenvoudig [Gedegen voorkennis over waarden is essentieel].
Toen ik een poos geleden over “emotioneel volwassen zijn” nadacht, werd mij iets duidelijk. Het is in feite een competentie (in plaats van een gave) die we in een ander verband heel goed kennen, maar anders zijn gaan noemen. Het verband is de arbeidsmarkt en de competentie is communicatie. En eigenlijk bedoelen we dan beïnvloeden. Vooral mensen die communicatie, HR, psychologie of iets vergelijkbaars hebben gestudeerd/studeren, of er interesse in hebben, zullen dit herkennen.
Trouwens, alleen kennis is hier niet voldoende. Het begrip competentie bestaat niet voor niets uit vier onderdelen (kennis, ervaring (kunde), persoonskenmerken en motivatie).
Een paar generaliserende uitdrukkingen, trucs, die goed weergeven hoe het er voor staat met onze communicatie in organisaties, zijn:
– “over de schutting gooien”,
– “daar voel ik mij niet verantwoordelijk voor”,
– “ik heb er kennis van genomen”
Misschien komt er spontaan nog één bij je op. Voeg ‘m hieronder toe. Het zijn erg leuke en leerzame feiten om te delen.
Geen excuus maar realiteit
Soms communiceren leidinggevenden nogal eens onhandig. Dat is (voor mij) logisch, omdat zij het vaak erg druk hebben en mentaal vaak overbelast raken. Daarnaast zijn veel managers onwetend. Men zoekt houvast en zekerheid op dat wat (nog) te beheersen is. Compleet communiceren, zoals communiceren bedoeld is, wordt dan geminimaliseerd. De drie te beheersen voorwaarden (luisteren, boodschap overbrengen en verantwoordelijkheid nemen voor je gevoel) worden gewoonweg “vergeten” >> men valt terug in oude patronen.
De downside van deze beweging is dat het personeel dit meteen merkt. De relatie tussen leiding en personeel wordt hierdoor minder van kwaliteit (de betrokken- en bevlogenheid dalen). Zie hier de reden waarom een groot deel van de werknemers latent naar ander werk zoekt. De relatie met de manager/leidinggevende is immers van geluksbelang.
Manager zijn is zwaar en veelal moeilijk (afhankelijk van de functiewegingen uiteraard). Managen vraagt veel inlevingsvermogen, anticiperen op veranderingen (die er altijd zijn), grote lijnen vasthouden en goed kunnen en blijven communiceren (daar istie weer). Persoonlijke kwaliteiten zijn dan cruciaal. Daar verkijken managers zich nog wel eens op. Ga er maar aan staan. (kan er niets aan doen, maar moet toch even denken aan John Lennon’s Working Class Hero – …it is something to be).
Zo worden nieuwe managers (of CXO’s*) vaak met veel lof en hoop de organisatie binnen gehaald en zijn de verwachtingen optimistisch. De nieuwe manager maakt immers een goede indruk. Deze communiceert goed vanuit -dan nog- ontspannenheid. De kunst voor de manager is om die ontspannenheid vast te houden. Dat is geen gemakkelijke opgave! Er zijn er maar weinig compleet, die de kunst van het managen echt beheersen. Velen hebben een stokpaardje (of 2) waar ze “het op doen”. De houdbaarheid van een manager staat regelmatig ter discussie – zo kun je lezen in tijdschriften, vakbladen, boeken en kranten. Hoe hoger men in de organisatiehiërarchie komt, hoe meer het houdbaarheidsaspect gaat spelen.
Mijn persoonlijke ervaringen bevestigen dit beeld. Leiding geven, managen, zeker op jonge leeftijd, kan slopend zijn. 12 uur per dag werken is vaker regelmaat dan uitzondering. Je moet wel ontzettend veel van je werk houden, wil je dat volhouden. Emotioneel volwassen proberen te blijven, terwijl je daar eigenlijk nog te weinig levenservaring voor hebt, te weinig van waarden af weet. Dat is vragen om moeilijkheden. Maar ja, als je niet beter weet. En daar begint natuurlijk alles mee. Zo kun je ook voor managers werken die wel beter weten maar het eigen belang prevaleren boven het organisatiebelang. Nu dwaal ik een beetje af. Geeft maar aan hoe complex de realiteit vaak is en wat je onder emotionele volwassenheid wilt scharen.
Een vraag die wel vaker wordt gesteld; slaat onze economische drift niet wat door? De lat weer een trede hoger. Meer omzet, meer marge en lagere kosten. Is het niet veel beter om eerst eens te kijken naar de emotionele volwassenheid van de organisatie als geheel? Om vervolgens vanuit die analyse eens een plan te maken en (nieuwe) klanten te benaderen? Waarom “snel” groeien? Omdat de concurrentie je anders voorbij streeft? So what? Blijf bij jezelf, blijf doen wat je goed kunt, waar je enthousiast van wordt en je krijgt genoeg. Lijkt mij.
Geld en materieel succes maakt gelukkig…
Veel mensen blijven aan het idee vasthouden dat meer geld gelukkig maakt. De verslaving aan het spel van meer, meer, meer. Dat is natuurlijk niet zo. Levensgeluk gaat vooral om vervulling, relaties en zelfontplooiing (de geld-geluks-grens ligt op een jaarsalaris van 58.000,- euro, zo blijkt uit dit onderzoek – variabelen per land/economie daar gelaten). Geld (feitelijk getallen) vermeerderen zonder waarde toe te voegen is per definitie betekenisloos en leeg. Toch is dat een groot onderdeel van onze economie. Waardenloos en dus een bedreiging voor onze maatschappij. Dat het maar weer even gezegd is.
Onze emotionele volwassenheid is hiermee verbonden. Hoe worden we emotioneel volwassen als we ons ongemak afkopen met geld? Zoals we onze kinderen kunnen afkopen met een uurtje extra vermaak op de tablet, computer, of waar de wens van het kind maar naartoe vliegt (directe bevrediging). Het is nu eenmaal zo dat we maar moeilijk in staat zijn om dit patroon te doorbreken (ook voor mij is dit een uitdaging!).
Ik ben hoopvol. Ik denk dat er op redelijk korte termijn veel te winnen is. Emotionele volwassenheid heeft daar alles mee te maken. Ook als je géén manager bent. Want deze verantwoordelijkheid van emotioneel volwassen zijn werkt altijd 2 kanten op. Het is dan win-win-win. Voor managers, werknemers, de organisaties, community’s en gezinnen. Iedereen dus. Als we ons zelf goed kennen, dan zien we ook wat bij ons past; waar ons talent ligt en welke omgeving daarbij hoort.
Welk uitgangspunt kies jij?
Geld/status of je persoonlijke talenten? Als je goed bent in wat je kunt, dan komt succes immers van zelf. Trouwens, voor talentonderzoek en wat wél bij jou past, kun je mij altijd contacten.
Dit besef is van fundamenteel belang als je van baan wilt veranderen. Als je ontevreden bent, waarover dan? Waarom dan? Kun je niet veel beter in gesprek gaan met je huidige manager/leidinggevende? Soms is dit een oplossing. Lang niet altijd. Ik weet het. De emotionele volwassenheid van de gehele organisatie met managers, leiding is daarvoor meestal niet voldoende ontwikkeld. Ik zie het bijna elke dag. Ik hoor de verhalen van de mensen die ik begeleid. Soms is het zo erg, dat ik bijna van m’n stoel val. Conclusie: Er is nog veel te doen op het gebied van emotionele volwassenheid 🙂
Het sollicitatiegesprek
Als je dit idee of concept van emotionele volwassenheid in een sollicitatiegesprek weet in te brengen, gekoppeld aan een voorbeeld waar je blijk gaf van emotionele volwassenheid, dan maak je gegarandeerd indruk. Hiermee creëer je een voorsprong op jouw concurrentie. In sollicitatiegesprekken is het altijd de kunst om zo wijs mogelijk over te komen. Hoe je dat verder kunt cultiveren is weer een ander hoofdstuk.
In een sollicitatiegesprek kun je bijvoorbeeld vragen:
– Hoe zou u de cultuur van deze organisatie omschrijven?
– Hoe wordt er hier met fouten maken omgegaan?
– Waar blijkt dat uit? ..of “kunt u een recent voorbeeld geven s.v.p.?” (Kan heel goed als de toekomstig leidinggevende bij het gesprek aanwezig is. Want vaak wordt dit gezegd, is er een code of conduct, zijn er gedragsregels, maar is de praktijk toch net even anders. Heel menselijk. Het gaat erom dat jij hier serieus in bent. Je mannetje staat, dat je toch even die vraag stelt. Laat ze maar vertellen (of ontwijken)).
Test het, ga het doen en ervaar de waarde. Ik wens je daarbij veel succes en wijsheid toe.
Tot ziens!
Erik Hofstra
* CEO, CFO, COO etc.
~
